1 Ocak 1960 yılında İstanbul’da dünyaya gelen Lale Orta; ilk Türk FIFA kokartlı kadın hakemi ve ilk kadın futbol antrenörüdür. Erkekler liginde yirmi yıl boyunca futbol hakemi olarak görev yapan ve 1.500’den fazla profesyonel ve amatör maçı yöneten Orta, 2000 yılında doktora tezini tamamlayarak ülkedeki ilk kadın futbol doktoru unvanını kazandı. Orta, dünyada FIFA lisansı alan ilk kadın hakemlerden biri ve 60 uluslararası maç yönetmiştir. Futbolun yanı sıra toplumsal cinsiyet eşitliği konusundaki çalışmalarıyla da tanınıyor. İlham verenler kategorimizin bugünkü konuğu Lale Orta.
LALE ORTA’NIN KARİYERİ
Lale Orta, 1976-1989 yılları arasında Dostluk Spor’da futbol oynamış ve kulübün kalecisi ve kaptanlığını üstlenmiştir. Yüksek öğrenimini 1986 yılında Marmara Üniversitesi İşletme Fakültesi’nde tamamlamıştır.
1985 yılında başladığı antrenörlük kursunu birincilikle bitirerek Türkiye’nin ilk kadın futbol antrenörü olan Lale Orta, antrenörlük döneminde futbol hakemliği eğitimi de almıştır. Futbol hakemliği kariyerine erkekler liginde devam eden Orta, hakem olarak ilk kez Eyüp Stadı’nda bir maçı yönetmiştir. Türkiye’nin profesyonel birinci, ikinci ve üçüncü liglerinde futbol maçı yöneten ilk kadın hakemi olan Orta, 20 Mayıs 1990’da yardımcı olarak ilk kez 1. lig maçında görev almış ve Galatasaray-Sarıyer maçını yönetmiştir. Hakem olarak görev aldığı ilk Süper Lig maçı ise 1999 yılında oynan Sakaryaspor – Ankaragücüspor maçı olmuştur.
1993 yılında “Türk Spor Teşkilatı İçinde Futbol Hakemliği Statüsü” konulu tezini vererek Marmara Üniversitesi’nin Beden Eğitimi Yüksek Okulu’nun spor yönetimi yük lisans programını başarıyla tamamlamıştır.
Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği (FIFA) tarafından 1995 yılında 25 ülkeden seçilmiş 54 kadın hakem arasına girmeyi başaran Lale Orta, dünyada ilk FIFA kokartlı kadın hakemlerden birisi olmayı başarmıştır. Hakemlik görevinden emekli olana kadar 60 uluslararası maç yöneten Orta, başarılarıyla adından uzunca süre bahsettirmiştir.
Orta, futbol ile ilgili akademik çalışmalarına devam etmiş ve 2000 yılında “Dünyada ve Türkiye’de Futbol Organizasyonları üzerine Analitik Bir Yaklaşım” başlıklı tezi ile doktor unvanı almayı başarmıştır. Böylece Lale Orta ismini, Türkiye’de futbol hakkında doktora tezi yazan ilk akademisyen kadın olarak tarihe geçirmiştir.
1998-2003 yıllarında akademik kariyerini İstanbul Teknik Üniversitesi’nde ve 2003-2009 yıllarında Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nin Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü’nde öğretim üyesi olarak sürdürmüştür. 2009’da Okan Üniversitesi’nde Spor Bilimleri Bölümü başkanlığına gelen Orta, 2020 yılında profesör unvanını almıştır.
Lale Orta Başarıları
1995 Ocak Ayı Renault Mais Şeref Kürsüsü Ödülü
1995 Aralık Ayı Renault Mais Şeref Kürsüsü Ödülü
2002 Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi Kadın ve Spor Ödülü
2002 Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) Kadın ve Spor Avrupa Kıtası Ödülü
2006 Gökçe Karataş Vakfı “Yılın Spor Adamı” Ödülü
2008 Uluslararası İş’te Kadın Kongresi “İlk’ler Kategorisi” Ödülü
2012 Türkiye Futbol Adamları Derneği, Yılın Futbol Hakemi/Gözlemcisi Dalı Ödülü
2015 Elele & Avon Yılın Kadın Sporcusu Adayı