Tanıma ve tenfiz davası nedir? Başlığı altında, farklı bir ülkede verilen kararların ülkemizde de geçerli olması için açılabilen bu dava türü hakkında geniş bilgilere yer verdik.
Tanıma ve Tenfiz Davası Nedir?
Farklı bir ülkenin mahkemesince Türkiye cumhuriyeti vatandaşı hakkında almış olduğu kararın, Türkiye adli makamlarınca tanınması ve icra edilmesi için açılan davalardır diyerek tanıma ve tenfiz davası nedir? Sorusuna cevap verebiliriz.
Türkiye cumhuriyeti kanunlarına göre bu davalar ile ilgili konular milletlerarası özel hukuk ve usul hukuk hakkında kanun maddeleri gereğince ele alınmıştır. Bu tip davalarda önemli olan yabancı ülke mahkemesi tarafından verilen kararın, herhangi bir çekişme ile ilgili olması gerekir.
Yabancı ülke mahkemesi tarafından alınmış olan bu kararın Türkiye’de de aynı geçerlilikte olması için Türkiye cumhuriyeti kanunları ile uyumluluğu dikkate alınır. Yerel mahkeme yabancı devlet mahkemesinin kararını tanısa da, Türkiye cumhuriyeti kanunları esasları dikkate alınarak bu kararlar tanınmaktadır.
Örneğin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan bireyler vatandaşı oldukları farklı bir ülkede boşanma için mahkemeye başvurabilirler. Mahkeme tarafları boşadığında bu kararın Türkiye cumhuriyeti sınırları içerisinde de gerçekleşmiş olması için tanıma ve tenfiz davası açılması gerekir.
Dolayısıyla yerel mahkeme yabancı mahkeme tarafından verilen kararı tanıyarak sonuçlarının Türkiye sınırları içerisinde de geçerli olmasını sağlar. Aksi halde yurt dışında boşanan kişilerin Türkiye’de nüfus kayıtlarının düzenlenmesi ve boşanmış sayılabilmeleri mümkün değildir.
Kısacası bu davayı açabilecek kişilerin hem karar veren yabancı ülkenin vatandaşı hem de Türkiye cumhuriyeti vatandaşı olmaları gerekir. Mahkeme tanıma kararı verirken kısmen ya da aynen verilmesi söz konusu olabilir. Kısmen karar verilen davalarda daha çok, Türkiye cumhuriyeti yasaları ile karar veren yabancı mahkeme ülkesinin yasaları arasındaki farklılıklar sebebiyle verilmektedir.
Tanıma ve Tenfiz Davasının Boşanma İle Bağlantısı Nedir, Neden Gereklidir?
Bu davanın boşanma davası ile bağlantısı, yabancı mahkemelerce verilen boşanma kararının Türkiye’de etki etmesi için gerekli oluşudur. Türkiye Cumhuriyeti’ndeki yerel mahkemelerden birinin yabancı ülke mahkemesinin vermiş olduğu kararı tanımaması durumunda, vatandaşın Türkiye cumhuriyeti kanunlarına göre boşanmış kabul edilmesi mümkün değildir.
Özellikle nafaka ve velayet gibi kararların olması, tanıma ve tenfiz yapılmasını gerekli kılar. Burada açılacak davanın diğer eşe karşı açılmış olduğu da unutulmamalıdır. Bu yüzden tarıma ve tenfiz davası açacak kişinin diğer kişinin adresini bilmesi gerekir.
Eşinin adresini bilmesi, açılan davanın tebligatının ulaşması için mecburidir. Aksi halde eşe tebligat gönderilerek dava hakkında bilgi verilemediği için, davanın devam etmesi mümkün değildir.
Bu tip davaların yabancı mahkeme kararından sonra bir an önce açılması önemlidir. Aksi halde zaman aşımı gibi problemler ortaya çıkacağı için daha olumsuz sonuçlara neden olabilir. Bu yüzden hukuk insanları yurt dışında boşanılan eş ile irtibatın tamamen koparılmaması gerektiğini, özellikle tanıma ve tenfiz davası açılana kadar irtibatın sürdürülmesini tavsiye ediyorlar.
Tanıma ve tenfiz davası açmak mümkün değilse, bu kez Türkiye’de de yeniden boşanma davasının açılması gerekir. Böylelikle yabancı ülke mahkemesi tarafından verilen kararlar ilgili ülkeyi bağlarken, Türkiye’de açılan boşanma davasında alınan kararlar da doğal olarak Türkiye sınırları içerisindeki faaliyet ve kanunları bağlamaktadır.
Tanıma Tenfiz Davaları Ne Kadar Sürer?
Türkiye hukuk sisteminde bir yoğunluk olduğu gerçektir. Diğer taraftan açılacak tanıma ve tenfiz davası süresinin ne kadar süreceği tarafların arasındaki iletişim bağına göre de farklılık gösterir.
Özellikle tebligat adreslerinin belli olması ve tarafların avukat ile birlikte davalara iştirak etmeleri, sürecin daha kısa sürede sonuçlanmasını destekler. Ayrıca dava açmadan önce gerekli detaylarının belirlenmesi için de avukatlardan hukuki destek alınması önem taşır.
