Yağda çözünen vitaminler vücudun mutlaka ihtiyaç duyduğu en temel yapı taşlarıdır. Vücut bu vitaminleri üretmediği için mutlaka düzenli olarak dışarıdan alınmaları gerekir.
Gerek bilişsel ve gerekse fiziksel olarak sağlıklı bir birey olmak istiyorsanız yağda ve suda çözünen vitaminlerin düzenli olarak alınması gerekir. Özellikle yağda çözünen vitaminler vücudun sağlıklı kalması için ayrı bir öneme sahiptir.
Vitaminler, yağda çözünen vitaminler ve suda çözünen vitaminler olmak üzere iki kategoriye ayrılır. Vücudumuz suda çözünen vitaminleri depolayamaz. Ancak yağda çözünen vitaminler vücut tarafından depolanabilir. Bunun bazı avantajları ve dezavantajları bulunmaktadır.
Yağda çözünen vitaminler vücut tarafından depolandığı için her gün düzenli olarak almak gerekli değildir. Bunun yanı sıra aşırı miktarda yağda çözünen vitaminlerin alınması, olumsuz etkiler bırakabilir.
Yağda çözünen vitaminler şunlardır;
- A vitamini
- Beta karoten
- D vitamini
- E vitamini
- K vitamini
Sayılan bu vitaminler yağda çözünür vitaminler olup, fazla alındıklarında vücut tarafından depolanmaktadır. Bu yüzden bu vitaminlerin her gün tam olarak alınması gerekmez. Vücut fazla alınan vitaminleri depoladığı için, bu vitaminlerin bazı günler eksik alındığında depolanan kısımdan vücut ihtiyacı olanı alır.
Suda çözünen vitaminler vücutta depolanmaz. Örneğin C vitamini suda çözünen bir vitamin olması nedeniyle, alınan fazlalık C vitamini idrar yolu ile dışarı atılır. Bu yüzden bu tip vitaminlerin günlük düzenli olarak alınması önemlidir.
K Vitamini Yaraları İyileştirir
K vitamini yaraların iyileşmesinde etkin rol oynayan en önemli vitaminlerden biridir. Bu yüzden özellikle de yaralanma yaşayan kişilerin yeterince K vitamini almaları gerekir.
D Vitamini Kemikleri Güçlendirir
Vücudun ihtiyaç duyduğu D vitamininin düzenli olarak alınması ise sağlıklı kemikler ve dişler için gereklidir. Özellikle ileri yaşlarda görülen osteoporoz yani kemik erimesi gibi rahatsızlıkların önlenmesi için, düzenli şekilde D vitamini alınması önem taşır.
Yağda Çözünen Vitaminler Güçlü Bir Bağışıklık İçin Önemlidir
Yağda çözünme özelliği bulunan vitaminlerin bağışıklık sistemini destekleyici ve vücut hücrelerini koruyucu özellikleri bulunmaktadır. Özellikle E vitamini hücre zarlarını korumakta oldukça önemli bir vitamindir.
Sağlıklı bir yaşam için bu vitaminler vücudumuzun ihtiyaç duyduğu yapı malzemeleridir. Vücut tarafından bu vitaminlerin üretilmemesi nedeniyle, düzenli olarak dışarıdan alınması sağlığımızın korunması için önemlidir.
Yağ Yoluyla Kullanılırlar
Bu vitaminlerin en önemli özelliği yağ ile birlikte kullanılabilir olmalarıdır. Bu yüzden yağda çözünen vitaminlerin vücutta sağlıklı bir şekilde kullanılabilmesi için, aynı zamanda sağlıklı yağ alımının da olması gerekir.
Fazla yağ alımı gerek fazla kilolara ve gerekse bazı sağlık problemlerine neden olabileceği için, dengeli bir beslenme sürdürmek önemlidir. Alınan sağlıklı yağlar sayesinde bu vitaminler birlikte kullanılarak vücut için daha sağlıklı hale getirilir.
Yağda Çözünen Vitaminler Hangi Besinlerde Bulunuyor?
Yağda çözünen vitamin çeşitleri daha çok aşağıdaki gıdalarda bol miktarda bulunurlar;
A vitamini
A vitamini a1 ve a2 vitamini olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Normal beslenme ile alınan A vitamininin önemli bir kısmı a1 vitaminidir. A1 vitamini genellikle deniz balıkları ve hayvansal gıdalarda bulunur.
A2 vitamini ise tatlı su balıklarında daha çok bulunmaktadır. Diğer yandan bitkilerde bulunan ve beta karoten olarak anılan madde vücutta A vitamini etkisi göstermektedir.
Kayısı, kavun ve havuç gibi sarı renkli meyveler, koyu yeşil yapraklı sebzeler, karaciğer, hayvanların akciğer ve böbrekleri, balık yağları, yumurta sarısı, tereyağı ve süt gibi besinler A vitamini bakımından zengindirler.
D vitamini
D vitamini başlı başına bir vitamin olmakla birlikte aynı etkiyi gösteren 10 farklı besin grubunun da D vitamini etkisi gösterdiği bilinmektedir.
D2 ve d3 vitamini D vitamini etkisi gösteren maddeler arasında en güçlü olanıdır. Güneş ışığı ile teması sonrasında vücut D vitamini üretmeye başlar. Aynı zamanda tereyağı, beyaz et çeşitleri, koyun karaciğeri, yumurta sarısı ve balık yağı gibi besinlerde D vitamini bulunmaktadır.
E vitamini
Balık, taze et, süt ve süt ürünleri, yumurta sarısı, az miktarda karaciğerde, yeşil sebze çeşitleri, ceviz, fındık, badem, patates, tohumlu tahıllar, bitkisel ve sıvı yağlar E vitamini içerirler.
K vitamini
İnsan vücudunda yeterince salgılanması nedeniyle takviye şeklinde K vitamini alınması gerekmez. Karaciğer, yeşil çay, fasulye, yeşil sebzeler, dereotu, ıspanak, lahana, karnabahar ve şalgam gibi besinler K vitamini içerirler.
K vitamini damar tıkanıklığının açılması ve kan pıhtılaşmasının önlenmesi için yağda çözünen vitaminler arasında önemlidir.
