9 aylık heyecanlı bir bekleyişin ardından anne olmak bazı zorlukları da beraberinde getirir. Yaklaşık 1,5 ay süren lohusalık dönemi anne için hem fiziksel hem de zihinsel olarak bunaltıcı ve yorucu olabilir. Uzman kontrolünde dikkate alınması gereken bazı önemli kurallar, bu zor dönemi daha konforlu hale getirebilir. Peki, yeni doğum yapan anneler nelere dikkat etmeli? Gelin, bu sorunun cevabını hep birlikte inceleyelim.
Rahat Bir Lohusalık Dönemi Geçirmek için Dikkat Edilmesi Gerekenler
Lohusalık Döneminde Annede Oluşan Değişiklikler
Hamilelik, kadın vücudunda bir bütün olarak değişiklikler getirir. Gebelikte meydana gelen değişikliklerin doğum sonrası ve gebelikten 42 hafta öncesine dönmesi lohusalık olarak adlandırılır. Lohusalık döneminde annelerde meydana gelen değişiklikleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Rahim küçülmesi, doğum sonrası en belirgin değişikliktir. Rahim bölgesi doğumdan sonra karında ele gelecek kadar büyüktür. Doğum sonrası boşalma ile göbek hizasına kadar küçülür. Doğum sonrası kasılmalar, lohusalık döneminde her gün bir dereceye kadar meydana gelir. Bu nedenle bebeğe hazırlanırken rahim kaslarının kasılması ve iç tabakanın soyulması yavaş yavaş gerçekleşir. Doğumdan 12 gün sonra el artık rahmi hissetmez. Yaklaşık 6 haftanın sonunda gebelik öncesi boyutuna geri döner.
- Doğum sonrası akıntı, gebelik öncesi boşalmalardan farklı olan doğum sonrası lohusalık akıntılarıdır. Doğumdan sonraki ilk 3-4 gün lohusa rengi koyu kırmızıdır. Lohusalık döneminde salgıların rengi giderek açılır ve miktarı ilk günden itibaren giderek azalır. Doğum sonrası salgıların rengi ortalama 4-10 gün arasında uçuk pembe iken 10 gün sonra sarıdan beyaza dönmüştür. Doğum sonrası 5. veya 6. haftada sona erebilir, ancak 8. haftaya kadar devam edebilir.
- Artan idrar çıkışı, doğumdan sonra ilk 7-8 gününde ortaya çıkar ve günde 3 litreye ulaşabilir. 3-4 hafta içinde normale döner. Bunun nedeni, doğumdan sonra idrarın tamamen boşaltılmasındaki zorluktur.
- Gecikmiş dışkılama, doğumdan 2 veya 3 gün sonra bağırsak hareketlerinin başlayıp 3-4 hafta içinde normale dönmesiyle ortaya çıkar.
- Açlık ve susuzluk hissi, doğum sonrası enerji ve su kaybına bağlı olarak karbonhidrat-protein metabolizmasındaki değişikliklere bağlı olarak ortaya çıkar. Doğum sonrası dönemde emzirmeye bağlı olarak da açlık ve susuzluk belirtileri görülebilmektedir. Ortalama olarak, 5 veya 6. haftada normale döner.
- Ciltte meydana gelen değişiklikler, hamilelikte %70 oranında meydana gelen renk artışı hızla açılmakta ve solmaktadır. Hamilelikte karın ortasında oluşan siyah çizgi hamilelik sonrasında kaybolur ve cilt tonu normale döner.
- Karın kaslarını gevşeme, hamilelikte aşırı gerilmiş karın kaslarında gevşeme meydana gelir. 6. haftaya gelindiğinde bu gevşeme normale dönmeye başlar ancak karın kasları aşırı gerilirse kaslar birbirinden uzaklaşarak şekil bozukluğuna neden olabilir.
- Kilo kaybı, bebek ve eklerinin doğum, kanama ve terlemesine bağlı olarak 6 kg kilo kaybı olur. Doğumdan yaklaşık 6 hafta sonra ağırlık eski haline döner.
- Ruh hali değişiklikleri, hormonal değişiklikler ve doğum stresine bağlı olarak lohusalık yorgunluğu olarak kendini gösterir. Bu normal. Ancak 10-14 günden uzun sürerse depresyon gelişebileceğinden bir psikiyatriste başvurulmalıdır.
Lohusalık Döneminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Lohusalık döneminde vücutta meydana gelen değişiklikler hassas ve hastalığa yatkın bir süreci beraberinde getirir. Bu konuda hem bebek hem de anne dikkatini gerektiren durumlar vardır.
Enfeksiyon Riski
Doğum yaptıktan sonra, vücut, bağışıklık sisteminin azalması nedeniyle daha yüksek enfeksiyon riski altındadır. Bu artan enfeksiyon riski, anormal vajinal kanama, yüksek ateş, alt karın ağrısı, baş ağrısı ve kokulu vajinal akıntı gibi durumlar için geçerlidir. Enfeksiyon riskini önlemek için şunlara dikkat etmelidir:
- Üreme sisteminin dış kısımlarının kuru ve temiz olması gerekir.
- 140’ın üzerinde bir seviyenin üzerindeki aşırı tansiyon, 90’ın üzerinde bir doktorun müdahale etmesini gerektirir.
- Lohusa akıntısının rengi açıldıktan sonra, başka bir kanama görülürse acilen hastaneye gidilmelidir.
- Pansuman, doktor tarafından reçete edilen ve bir hafta 10 gün süreyle uygulanabilen bir solüsyon gerektirir.
- Tuvaleti kullanmadan önce ve sonra ellerinizi yıkamak önemlidir.
- Normal veya sezaryen doğum sonrası dikişlerin çevresinde şişlik, kızarıklık, sıcaklık artışı veya akıntı olursa hemen hastaneye başvurmak çok önemlidir.
- Bacaklarınızda kramp, şişlik, kızarıklık vb. hissederseniz doktorunuza danışınız.
Ağrı
Ağrı normaldir çünkü doğumdan sonra rahim kendini yeniler. Ancak bazı durumlarda ağrı ciddi bir risk belirtisi olabilir;
- Şiddetli karın ağrısı veya nefes almada önemli zorluk meydana gelirse, bir doktora danışılmalıdır.
- Şiddetli baş ağrısı, kafa karışıklığı, bulanık görme veya rahatsızlık hissederseniz hemen doktorunuza danışın.
- Göğüs bölgesinde şiddetli ağrı, kızarıklık veya sıcaklık artışı gibi durumlar titreme, ateş ve kalp çarpıntısına neden olduğunda acil tıbbi müdahale gerekir.
- Doğumdan sonra altı ay boyunca dikişlerinizi zorlamamalısınız.
Egzersiz ve Beslenme
Beslenme ve egzersiz, vücudun eski haline dönmesi ve doğum sonrası yeterli süt için çok gereklidir. Bundan dolayı şu konulara dikkat etmelisiniz;
- Bol su içtiğinizden emin olun, bol su için.
- Ana öğünleri ve ara öğünleri atlamayın, proteinden zengin besinler tüketin, yağ ve karbonhidrattan zengin besinleri ölçülü tüketin.
- Bol sebze ve meyve yiyin ve gaz yapan yiyeceklerden kaçının.
- Hafif egzersiz doğumdan 10 gün sonra başlamalıdır.
Yeni doğum yapan anneler nelere dikkat etmeli? gibi daha pek çok gebelik konusundaki yazılarımıza buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.
