Kiraya verenin ihtiyacı nedeniyle tahliye davası nedir? Kiracılar ile mülk sahipleri arasındaki problemlerin aşılması için yürürlüğe konulan önemli yasal düzenlemelerden biridir. Normal süreçte gerçekleşecek tahliyeler genellikle küçük sorunlar sonrasında gerçekleşebilir olsa da, kiraya verenin ihtiyacının doğması sebebiyle kiracının tahliye edilmesi taraflar arasında hukuksal problemlere neden olabilmektedir.
Kiraya Verenin İhtiyacı Nedeniyle Tahliye Davası Nedir?
Mülk sahibinin kiraya vermiş olduğu mülkünün kira sözleşmesinde yer alan süre dolmadan önce kendi gereksinimleri nedeniyle tahliye edilmesini istemesi sonucunda açılan davalardır.
Bu tip durumlarda kiracının kabul etmesi halinde herhangi bir dava açılmasına gerek kalmadan taraflar arasında yapılan yeni anlaşma ile tahliye süreci gerçekleşir. Ancak kiracılar da haklı olarak süresi gelmeyen tahliye talebini reddedebilirler.
Kısacası kiraya veren kişinin şartları sağlaması halinde mülkünde kiracı olan kişinin normal tahliye süresinden önce tahliye edilmesi için açmış olduğu davalardır diyerek, kiraya verenin ihtiyacı nedeniyle tahliye davası nedir? Sorusuna cevap verebiliriz.
Bu davalarda kiraya veren lehine olumlu sonuçlarını çıkabilmesi için, kanunun aradığı şartların mutlak surette sağlanması gerekir. Yani kiraya verenin bu şartları sağlamadan farklı gerekçeler ile ihtiyacı sebebiyle tahliye davası açması mümkün değildir. Dava açılabilir olsa da, tahliyenin gerçekleşmesi için kesin bir şey söylemek mümkün değildir.
Normal Tahliye Davası İle Kiraya Verenin İhtiyacı Nedeniyle Tahliye Davası Arasındaki Farklar Nelerdir?
Kiraya verinin ihtiyacı nedeniyle tahliye davası, normal tahliye davaları ile karıştırılıyor. Oysa normal tahliye davalarında kiracının süresi dolmasına rağmen mülkü tahliye etmemesi nedeniyle kanun yoluna başvurulur.
İhtiyaç sebebiyle tahliye davalarında ise henüz kira sözleşmesinde belirtilen süre dolmamıştır. Süreç şartı yerine getirilmediği için kanun burada kiraya veren kişinin mağdur olmaması ve ihtiyacı nedeniyle mümkün kiracı tarafından tahliye edilmesinin önünü açmaktadır.
Burada yukarıda da belirtildiği gibi aranacak en önemli şart kiraya verenin gerçekten ihtiyaç nedeniyle davayı açmış olması ve kanunun aramış olduğu şartların sağlanması gerekir.
Kiraya Verenin İhtiyaç Halleri Kanuna Göre Nelerdir?
Taşınmaz mülkünü kiraya veren kişinin kira sözleşmesi devam ederken ihtiyaç halleri yine kanunlar kapsamında genel hatları ile belirlenmiştir. Bunun için gerekli olan haller Türk borçlar kanununda yer almaktadır. Buna göre kiraya verenin tahliye için ihtiyacının doğmasına neden olabilecek şartlar şunlardır;
- Gayrimenkul sahibinin alt soyu, üst soyu, eşi ya da bakmakla yükümlü bulunduğu kişilerin kiraya konu olan taşınmaza ihtiyaç duymaları şartlardan biridir. Bu şartların doğması ve kiraya verenin bunu ispat etmesi durumunda kiralanan taşınmazın ihtiyaç nedeniyle tahliyesi talebi ile mahkemeye başvuru yapılabilir. Mahkeme burada gerçeklik ve samimiyeti dikkate almaktadır. Bu tip bir ihtiyaç konusunda mahkemenin şüphe duyması halinde, mülk sahibinin tahliye talebini reddetme ihtimali de yüksektir.
- Diğer bir ihtiyaç nedeni ise, kiraya verilen taşınmazın imarı ya da yeniden inşası gibi amaçlar ile kullanılacak olmasıdır. Örneğin yapının değiştirilmesi ya da genişletilmesi ve bu süreçte kiralayan kişinin taşınmazı kullanmasının imkansız olması, zorunlu tahliye nedenleri arasında gösterilmektedir.
- Taşınmazın sahibi tarafından satılması sonrasında yeni sahibinin taşınmaza yukarıda sayılan nedenlerle ihtiyaç duyması halinde de taşınmazın ihtiyaç nedeniyle tahliyesi için dava açılabilmektedir. Dolayısıyla taşınmazın yeni sahibi önceden yapılan kira sözleşmesinin de taraflarından biri haline gelmiştir. Ancak yeni malik almış olduğu taşınmazı kendisinin ya da yakınlarının kullanımına vermek için vakit kaybetmeden tahliye talebi sunabilir. Burada da yasalar kiracının da haklarını korumak için gerçeklik ve samimiyet ilkelerini dikkate almaktadır.
İhtiyaç Nedeniyle Tahliye Edilen Yerin Tekrardan Kiralanması Yasağı Nedir?
Mahkeme samimiyet ve gerçekliğe bakarak karar vermiş olsa da olası yanlış yönlendirmeleri ortadan kaldırmak ve kiracının hakkını korumak için, ihtiyaç nedeniyle tahliye sonrası yeniden kiralama yasağı kanununu mülk sahibine hatırlatır.
Kanunlar kiracıların hakkını korumak için ihtiyaç sebebiyle tahliye edilen mülkün 3 yıl boyunca başka birine kiraya verilmesini yasaklamaktadır.
Yani taşınmazın sahibi ihtiyaç nedeniyle kiracının tahliyesini sağlamış olsa da, yasalar gereği 3 yıl boyunca taşınmazı kiraya vermesi mümkün değildir. Bu durum yeniden kiralama yasağı olarak bilinir.
Kiraya Verinin İhtiyacı Nedeniyle Tahliye Davası Hangi Mahkemeye Açılır?
Kiraya verenin ihtiyaçları sebebiyle açacağı davayı Sulh Hukuk Mahkemesine açması gerekir. Ayrıca davanın taşınmazın bulunduğu ildeki herhangi bir sulh hukuk mahkemesine açılma şartı da bulunmaktadır.
